Γενικές πληροφορίες της νόσου

Είδη κυστίνωσης

Υπάρχουν τρεις κλινικά αναγνωρισμένες μορφές κυστίνωσης, ανάλογα με την ηλικία εμφάνισης και το βαθμό σοβαρότητας της νεφρικής νόσου:^1,2

Βρεφική νεφροπαθητική κυστίνωση

Η πιο σοβαρή και συχνή μορφή, που αντιπροσωπεύει το 95% των ασθενών^1,2

H κυριότερη αναγνωρίσιμη αιτία στο νεφρικό σύνδρομο Fanconi σε παιδιά^1,2

Αν δεν αντιμετωπιστεί, οδηγεί σε νεφρική νόσο τελικού σταδίου κατά την πρώτη δεκαετία της ζωής^1,2

Νεανική, ή όψιμης έναρξης, νεφροπαθητική κυστίνωση

Αποτελεί το 5% των ασθενών^1,2

Συνήθως διαγιγνώσκεται στην όψιμη παιδική ηλικία ή κατά τη διάρκεια της εφηβείας²

Τα συμπτώματα είναι συχνά πιο απροσδιόριστα και ατελή σε σύγκριση με τη βρεφική μορφή, π.χ. νεφρωσικό σύνδρομο ή ήπια εγγύς σωληνοπάθεια.²

Ενήλικη, ή οφθαλμική, κυστίνωση

Διαγιγνώσκεται σπάνια πριν από την ενηλικίωση^1,2

Χαρακτηρίζεται από φωτοφοβία λόγω συσσώρευσης κυστίνης στον κερατοειδή^1,2

Οι νεφροί μπορεί να εξακολουθούν να επηρεάζονται^1,2

Παθοφυσιολογία

Η νεφροπαθητική κυστίνωση εμφανίζεται ως αποτέλεσμα μεταλλάξεων στο γονίδιο CTNS, το οποίο κωδικοποιεί τον λυσοσωμικό κυστινο-πρωτονικό συμμεταφορέα κυστινοσίνης. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί περισσότερες από 160 παθογόνες παραλλαγές στο γονίδιο CTNS.^1-3

Η κυστινοσίνη εκφράζεται κατά μήκος των λυσοσωμικών μεμβρανών. Όταν η πρωτεΐνη είναι λειτουργική, η εκροή της κυστίνης από το λυσόσωμα καθοδηγείται από μια βαθμίδα συγκέντρωσης πρωτονίων. Ωστόσο, ελλείψει ενός λειτουργικού μεταφορέα, η κυστίνη συσσωρεύεται και κρυσταλλοποιείται μέσα στο λυσόσωμα.^1,4

Φυσιολογικό λυσόσωμα

Λυσόσωμα στη νεφροπαθητική κυστίνωση

Οι κρύσταλλοι κυστίνης έχουν πολλές παθολογικές επιδράσεις, όπως:^1,2

Eνεργοποίηση μονοκυττάρων και μακροφάγων, που οδηγεί στην παραγωγή των προφλεγμονωδών ουσιών

Ενισχυμένη απόπτωση

Αυξημένο οξειδωτικό στρες

Πιο πρόσφατες έρευνες έχουν, επίσης, καταδείξει ότι η κυστινοσίνη έχει περισσότερη επίδραση στη διακίνηση ενδοκυτταρικών κυστιδίων, την κυτταρική σηματοδότηση, τη δυναμική των λυσοσωμάτων και την εξωκυττάρωση, εκ των οποίων όλα μπορούν να διαταραχθούν από τη δυσλειτουργία της κυστινοσίνης.⁵

Μέχρι σήμερα, οι ακριβείς μηχανισμοί που προκαλούν τα κλινικά συμπτώματα της νόσου δεν έχουν κατανοηθεί πλήρως και ενδέχεται να διαφέρουν από ιστό σε ιστό.^2,5